અરડૂસી માટે ઉપાયો – એક વખત જરૂર અજમાવો

અરડૂસી ભારતના લગભગ દરેક પ્રદેશમાં જોવા મળે છે. તેના પાન જામફળના પાન જેવી આકૃતિ ધરાવે છે – લગભગ ત્રણથી ચાર ઈંચ લાંબા અને લગભગ ત્રણ ઈંચ પહોળા, ટોચે થોડી ચપળી બનતાવાળા. પાંદડામાંથી થોડો સુગંધ આવે છે અને તુલસીની જેમ તેનું ફૂલ પણ સફેદ રંગનું અને ટુકડા ટુકડા થયેલું હોય છે.

અરડૂસીના પ્રકારો અને તેના ગુણધર્મો

• અરડૂસી મુખ્યત્વે બે પ્રકારની જોવા મળે છે – ધોળી અને કાળી.
• કાળી અરડૂસી ગુણવત્તાના દ્રષ્ટિકોણે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.

આયુર્વેદ અનુસાર અરડૂસીના ઉપયોગો
અરડૂસી ખાસ કરીને નીચેના રોગોમાં લાભદાયી માનવામાં આવે છે:

• કફ અને ખાંસી
• રક્તપિત્ત (ખૂનનો વધારાનો પ્રવાહ)
• ઉલટી અને તાવ (ભુખાર)
• પ્રમેહ (મૂત્ર સંબંધિત રોગો)
• કોધ અને કમળો
• ક્ષય (ટીબી)
• શીતપિત્ત (એલર્જીક ત્વચા રોગ)
• અરુચિ (ભૂખ ન લાગવી)
• તૃષા (વધારાની તરસ)
• દમ-શ્વાસ (આસ્થમા જેવી સ્થિતિ)

અરડૂસી ખાસ કરીને જૂના કફ સંબંધિત રોગોમાં વધુ અસરકારક ગણાય છે.

તેમાં મુખ્યત્વે ત્રણ ઔષધીય ગુણો હોય છે:

• કફઘ્ન (કફને દૂર કરનાર)
• રક્તસ્તંભક (રક્ત પ્રવાહ રોકનાર)
• જ્વરઘ્ન (તાવ ઘટાડનાર)

વિશેષ લાભો

• ક્ષય (ટીબી) જેવી ગંભીર બીમારીમાં પણ અરડૂસી ઉપયોગી છે અને આધુનિક દવાઓ સાથે પણ તેનો ઉપયોગ શક્ય છે.
• જો ઉધરસ ખૂબ દિવસોથી હોય, કફ ખૂબ જ ચીકણો હોય અથવા છૂટી ન પડતો હોય, ફેફસામાં અવાજ આવતો હોય – તો આવા લક્ષણોમાં અરડૂસી લાભદાયી સાબિત થાય છે.
• શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થતી હોય ત્યારે પણ અરડૂસીનું સેવન હિતાવહ રહે છે